Patronen doorbreken
Interessant beginpunt voor een reis naar patronen herkennen en doorbreken. Het helpt om bewust te worden van patronen die herhalen en je tegenhouden. Het boek leert welke schema’s vanaf de kinderjaren gedragspatronen beïnvloeden. De methode is gericht op gedrag en de oorsprong, voornamelijk cognitief. Dit artikel laat zie hoe deze manier van patronen herkennen word toegepast binnen Making Mental Sense.
De essentie
Een patroon is een herhalend schema. Het ontstond ooit als bescherming tegen pijn, maar bepaalt nu hoe je de wereld ziet en hoe je reageert. Verandering begint bij het bewust waarnemen van wat zich herhaalt.
Het principe
Patronen ontstaan uit vroege ervaringen en hechtingsrelaties. Deze ervaringen worden als schema's in je geheugen opgeslagen. Zodra een situatie lijkt op die vroege ervaring, activeert het schema zich automatisch. Herstel begint niet bij analyseren, maar bij het herkennen van het moment waarop het schema actief is — bijvoorbeeld wanneer je spanning, controle of terugtrekking voelt.
In de praktijk
Het boek helpt je herkennen welk schema er speelt — denk aan afwijzing, verlating of overcontrole. Via kleine gedrags- en aandachtsoefeningen doorbreek je de automatische reactie. Door herhaald bewust anders te reageren, verzwak je het oude patroon en versterk je een nieuwe manier van doen.
De wetenschap
De aanpak combineert cognitieve gedragstherapie, hechtingstheorie en emotiegerichte therapie. Schema's veranderen door nieuwe ervaringen die in strijd zijn met het oude patroon. Herhaling maakt dat deze nieuwe reactie sterker wordt en het oude schema verzwakt.
Toegepast binnen Making Mental Sense
Wij werken vanuit hetzelfde uitgangspunt: automatische patronen kunnen veranderen als je ze bewust ziet en herkent. Waar schematherapie werkt met schema's, emoties en gedrag, richten wij ons op de combinatie fysiek en mentaal. Spanning herkennen in het lichaam, ademhaling regulatie en de rol van het zenuwstelsel. Beide erkennen dat herhaling patronen creëert en dat bewustwording ruimte geeft om anders te kiezen.
Het verschil in aanpak
Schematherapie werkt primair met gedachten, emoties en gedrag. MMS voegt daar het zenuwstelsel en neuro-plasticiteit aan toe als fysiek mechanisme achter herhaling en verandering. Jezelf begrijpen als mechanisch en holistisch gehee.
Patronen doorbreken:
Patronen zijn schema's die gedrag sturen. Verandering ontstaat door het herkennen van schema's en het oefenen van nieuw gedrag.Making Mental Sense:
Patronen worden ook vastgehouden in het lichaam en zenuwstelsel. Verandering vraagt directe waarneming van spanning, regulatie van ademhaling en bewuste keuze. Niet alleen het denken herkaderen, maar ook het herkennen in het lichaam en bewuste stress regulatie.
Toegepast in Mental Framework
Vroege ervaringen en hechting → geconditioneerde herinnering
Automatisch herhalende schema's → cognitief-emotioneel-zenuwstelsel programma (Body-Mind)
Doorbreken via bewustwording en nieuwe ervaring → aandacht maakt zichtbaar, keuze herschrijft neuro-plastisch
Verandering door herhaling → zenuwstelsel past aan via nieuwe ervaringen
Over de Schrijver - Hannie van Genderen e.a
Patronen doorbreken is geschreven door Hannie van Genderen, Gitta Jacob en Laura Seebauer. Van Genderen is psychotherapeut en grondlegger van schematherapie in Nederland. Hun werk laat zien hoe emotionele reacties die ooit bescherming boden, later automatische patronen worden die gedrag, denken en gevoel blijven sturen.